मंसिर – ०३ । विश्वकप फुटबलको रौनकले खाडीको सम्पन्न मुलुक कतार धपक्क बलेका बेला त्यसको रौनक भन्दा पनि कतारको सो वैभवमा नेपाली कामदारहरुको बलिदान, पीडा र शोषणका कथाले अमेरिकी संचारमाध्यमहरुमा प्रमुखता पाएका छन् ।
आजैमात्र अर्थात नोभेम्बर १८ तारिक अमेरिकी समयअनुसार विहान सीएनएनले निकै लामो विश्लेषणात्मक समाचार प्रकाशन गर्दै कतारलाई विश्वकपको यो रौनकपूर्ण अवस्थामा पुर्याउने कतिपय कामदारहरु श्रम शोषणमा परेर असमयमै नेपाल फर्किनु परेको, विना कुनै कारण थुनामा बस्नु परेको र कतार जांदा दलाललाई तिरेको पैसा पनि उठाउन नसकी विचल्लीमा पर्नु परेका घटनाहरु उजागर गरिदिएको छ । सीएनएनले विभिन्न समाचार स्रोतहरुलाई उल्लेख गर्दै भनेको छ,‘ विश्वकप हेर्ने सबै दर्शकहरुले थाहा पाउनुपर्छ कि यो रौनकपूर्ण अवस्था कसरी र कुन मूल्यमा सम्भव भयो ? कतारमा कामदारहरुलाई कसरी व्यवहार गरियो ? यो कुरा खेलाडी र प्रायोजकले पनि थाहा पाउनुपर्छ ।’
नेपालीलगायत दक्षिण एशियाली मुलुकका आप्रवासी कामदारहरुमाथि अदृश्य मानव जसरी व्यबहार गरिएको, कयौंको ज्यान गएको, कतारको प्रचण्ड गर्मीमा जवर्जस्ती काम गराइदा रोगको शिकार हुनु परेको र कतिपय ठेकेदारहरुले नाफा कमाउने नाममा पानीसमेत पिउन नदिई जबर्जस्ती श्रम गर्न वाध्य पारेकोले हज्जारौं हज्जारको आंशु,पीडा र जवर्जस्ती श्रममा अहिलेको विश्वकप हुन लागेको कुरा विश्वकपप्रति चासो राख्ने सबैले थाहापाउनुपर्ने विषयलाई सीएनएनको समाचारले विभिन्न व्यक्तिहरुका भनाइसहित उल्लेख गरेको छ । कतारलाई विश्वकप आयोजनाका लागि तयार बनाइदिने कामदारहरुको जीवन मूल्य थाहा पाएपछि विश्वकपको आनन्द दिन सकिएला ? भन्ने प्रश्न तेस्र्याउदंदै सीएनएनले जवर्जस्ती घर फर्काइएकाहरु, काम गर्दागर्दै जीवन गुमाएकाहरु, जवर्जस्ती कतारको प्रचण्ड गर्मीमा काम गर्न वाध्य पारिएकाहरु, कामदारले पाउने न्यूनतम सुविधा नपाएका नेपालीलगायतका अप्रवासी कामदारहरुले क्षतिपूर्ति पाउनु पर्ने कुरामा जोड दिएको छ ।
हाम्रो सपना कहिल्यै पूरा भएन, जसले कतारको विश्वकप निर्माणमा सहयोग गरे ती अहिले बांच्नका लागि संघर्ष गर्दैछन् शीर्षकमा एइमी लेविस, प्रमोद आचार्य र सुगम पोखरेलले संयुक्त वाइलाइनमा लेखेको समाचारमा कारण नै नखुलाई कतारमा पक्राउ गरी जेलबाट सिधै नेपाल फर्काएका कमल नाम गरेका नेपालीको पीडालाई शुरुवातमै उल्लेख गरिएको छ । २४ बर्षीय कमल पक्राउ त परे तर उनलाई किन पक्राउ परें भन्ने पनि थाहा छैन र उनले पाउनुपर्ने ७ हजार रियाल रकम पनि अहिलेसम्म पाएका छैनन् । कतारको जेलको नारकीय जीवनबारे उनले सीएनएनलाई यसरी बताए,‘जेलभित्र एउटा कम्बल र सिरानी दिइएको थियो, ओछ्उनका लागि दिइएको म्याटमा उपियां नै उपिया थिए ।’ एउटा सानो कोठामा २४ जना नेपाली कैदीलाई संगै राखिएको पनि उनले बताए ।
सीएनएनले अर्का २७ बर्षीय हरिको कथा पनि यो समाचारमा उल्लेख गरेको छ । गर्मीका कारण सासै फेर्न गाह्रो अवस्थामा पनि आफ्नो र परिवारको जीवन पाल्न महिनाको जम्मा १७६ अमेरिकी डलरमा कतारमा काम गर्नुपरेको पीडा हरिले सुनाएका छन् । ‘कन्स्ट्रक्सनको काम निकै गाह्रो थियो, उनले भनेका छन्, सात तलामाथिसम्म इटा, टायल बोकेर जानुपथ्र्यो र धमाधम गरेन भने ठेकेदार रिसाएर त्यो दिनको तलव नै नदिने भनेर धम्क्याउथ्यो । पाइप बिच्याउने ठाउको गहिराइमा काम गर्दा त सास फेर्न नै गाह्रो हुन्थ्यो र पानी खान पनि भर्यांग चढेर माथि आउनुपथ्र्यो कतिपय त फेन्ट भएर त्यहीं ढलेका पनि छन् ।’ उनले आफू भने त्यसरी नढलेको बताएका छन् ।
समाचारमा सन् २०१७ मा प्रकाशित भएको कार्डियोलोजी जर्नलको सन् २००७ देखि १७ सम्म कतारमा मरेका १३ सय नेपाली कामदारहरुको मृत्युको कारण अत्याधिक गर्मीमा निरन्तरको खटाइका कारण भएका हृदयघात मुख्य रहेको पनि उल्लेख गरिएको छ ।
तस्बिर: सीएनएन
